Het bittere kruid - Marga Minco

Titel: Het bittere kruid
Schrijver: Marga Minco
Aantal pagina's: 107

Titelverklaring
Het boek heet ‘Het bittere kruid’. Het gaat over een Joodse familie in de oorlog. De  Joden hebben het gebruik om bitter kruid te eten. Dit herinnert hen aan de bitterheid der slavernij in Egypte en de ongezuurde broden voor de haast waarmee men wegtrok. En daarmee ook de bittere tijden die de joden meemaakten.
In het boek maakt  de Joodse familie zelf bittere tijden mee.  Ook heeft het kruid een lange nasmaak, ook de oorlog die alleen Marga overleefd, het jongste familielid en de hoofdpersone, meemaakt heeft een lange nasmaak.

Thema
Het thema is de problemen van de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook is belangrijk dat alles wat de Joden mee hebben gemaakt ook nog na de oorlog invloed hebben op hun leven.. De ik-persoon sleept zich dan wel door de oorlog heen en komt er levend uit, ze is tijdens de oorlog wel al haar familieleden kwijtgeraakt. Iedereen die iets voor haar betekende is vermoord door de Duisters tijdens de oorlog. Zij mag dan nog wel in leven zijn, ze zal haar hele leven lang nog verdriet en pijn hebben vanwege het verliezen van haar familie.

Personages
Marga: Marga is een hoofdpersoon. Je kan je in haar situatie inleven en ze heeft namelijk rechtstreeks te maken met het probleem van de Jodenvervolging. Doordat het een autobiografie is, is het dus door Marga geschreven en gaat het hele boek over haar en krijgt zij de meeste aandacht. Daarbij is Marga een karakter, omdat ze in het boek ouder en wijzer wordt. Ze leert namelijk dat de Duitsers wel gevaarlijk zijn, terwijl ze aan het begin van het boek, net als haar vader, er vrij optimistisch was en niet bang. Ook is Marga angstig voor de Duitsers en voelt ze zich schuldig als ze haar ouders heeft achtergelaten. 

Vader: De vader is het hoofd van de familie en wil dat zijn gezin zich aan de vrome Joodse regels houdt.  heeft een onverwoestbaar optimisme, dat aanstekelijk werkt. Hij denkt dat de Duitsers de Joden goed zullen behandelen en dat alles zo'n vaart niet zal lopen.  Een ander  karaktertrekje is dat hij niet erg strijdbaar overkomt. Zo lijkt het niet in hem op te komen, net als zijn kinderen onder te duiken. Als hij een oproep krijgt om naar Amsterdam te verhuizen, gaat hij zonder protest.

Moeder:  Moeder is zorgzaam en  bezorgd, een typische moeder dus. Verder kom je over haar niet erg veel te weten in het verhaal

Dave: Dave is de broer van Marga. Dave wordt getekend als een opstandige jongen die goed beseft welk lot hun boven het hoofd hangt. Wanneer iedereen zijn best doet zijn of haar ster zo netjes mogelijk op de jas te naaien, gaat hij naar buiten zonder ster. Hij wil nog één dag gewoon zijn. Zijn drift wordt bevestigd doordat hij vroeger een jongen in elkaar sloeg die niet ophield hem een vuile Jood te noemen. 
Lotte: Marga kan het goed met Lotte vinden. Lotte is de vrouw van Dave. Ze wordt niet uitgebreid beschreven. De enige karaktereigenschap die je van haar te weten komt is dat ze net als de moeder van Marga een zorgzaam type is.
Bettie: Bettie is de een jaar oudere zus van Marga en een type. Je weet namelijk alleen dat ze dapper was. Bettie loopt bijvoorbeeld altijd gewoon door als er kinderen zijn die haar en haar familie uitschelden en pesten. Bettie speelt weliswaar geen grote rol in het boek, toch is zij belangrijk voor de hoofdpersoon: zij is de 'bewonderde' oude zus. Daardoor maakt het een grote indruk op Marga als Bettie gearresteerd wordt.

Persoonlijke leeservaring
Ik vond ‘Het bittere kruid’ er mooi en spannend om te lezen. Van alle vijf boeken vond ik ‘Het bittere kruid’ het leukste boek, omdat ik het verhaal erg spannend vond. Ik kon heel goed meeleven met de hoofdpersone en kreeg een goed beeld van het leven van een Joodse familie in de oorlog. De personages kwamen levensecht over, maar dat komt natuurlijk ook doordat het boek deels autobiografisch is.
Wel vond ik dat het verhaal erg luchtig verteld was voor een boek dat over de oorlog gaat. Dat vond ik jammer want ik had graag meer gelezen over de gevoelens van de personages.
Al met al vond ik het een spannend boek, dat je snel uit hebt. Ik zou dit boek ook zeker aanraden, als iemand Nederlandse Literatuur moet/wil lezen.

Nathan Sid- Adriaan van Dis

Titel: Nathan Sid
Schrijver: Adriaan van Dis
Aantal pagina’s: 90

Titelverklaring
De jongen waar het verhaal over gaat heet Nathan Sid, het boek is naar hem vernoemd.

Het centrale thema
Het centrale thema is de kijk van Nathan op zijn half-Indische famile.   Motieven die telkens terugkomen zijn: eten, minderwaardigheidsgevoelens en verschillen in stand.

Personages
Nathan Sid: Nathan is in het verhaal ongeveer 10 jaar oud. Eigenlijk heet hij Nathan Punt, de naam van zijn moeder. Hij krijgt overal uitslag van en is ook overal allergisch voor. Hij is geboren in Nederland, maar ‘gemaakt’ in Indonesië. Hij is een buitenbeentje in het gezin, hij is de enige die in Nederland geboren is en hij is ook de enige die in de zon verbrand en niet mooi bruin wordt zoals de anderen. Op de basisschool wordt hij altijd gepest om zijn tengere figuur, hij koopt de pesters om met drop. Hij heeft geen vrienden en is vaak onzeker. Nathan wordt erg streng opgevoed. Nathan heeft af en toe ook last van driftbuien..
Pa Sid: Hij is geboren in Indonesië. Hij was oud-militair van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Hij heeft in een Japans kamp gezeten als krijgsgevangene.  Aan heft vechten heeft hij een slecht hart over gehouden, waar hij aan het eind van het verhaal door zou sterven. Hij is getrouwd geweest en daarna is hij gaan samenwonen met de moeder van Nathan. Hij is nooit gescheiden geweest, daarom kon hij ook niet met de moeder van Nathan trouwen. Door zijn ervaringen is hij er streng geworden, maar hij heeft goede bedoelingen. Pa Sid heeft de plaats ingenomen van de vader van het gezin. Hij voedt Nathan op met veel slaag. Hij is fel tegen socialisten.
Ma Sid: De moeder van Nathan is een lieve zorgzame vrouw. Ze gelooft in alternatieve geneeswijzen, waardoor Nathan dingen moet eten die hem moeten zuiveren, maar die heel vies zijn. Ze draagt nog steeds de naam van haar eerste man. Ze is geboren in Indonesië. Haar eerste man was de vader van haar drie dochters en hij is gestorven.
Saskia, Jana en Ada: Zij zijn halfzussen van Nathan. Ze hebben alle vier dezelfde moeder, maar ze hebben verschillende vaders. Ze hebben een hekel aan Pa Sid. Ook voor zijn halfzussen is Nathan een buitenbeentje, hij heeft immer niet in een kamp gezeten zoals zijn zussen.
Nathans oom: Nathan vindt zijn oom veel aardiger dan zijn vader. Zijn oom is veel makkelijker in de omgang en is niet zo streng. 
Tante Pop en Zus: Nathans tantes mopperen over alles wat Indonesisch is, want ze zijn  van Italiaans bloed, maar ze aten zich wel helemaal vol met Indonesisch eten. Ze maakten altijd veel lawaai. Ze maakten veel troep in Nathans kamer en Nathan moest ook steeds kloppen als hij naar binnen wou om wat te pakken. Hij vond zijn tantes ook niet echt lief. 

Persoonlijke leeservaring
Nathan Sid is een erg kort verhaal met niet veel samenhang. Ieder hoofdstuk gaat over een gebeurtenis uit het dagelijks leven van Nathan. Het boek doet daardoor veel denken aan jeugdherinnering van iemand. De situaties hebben niet veel samenhang, maar er zijn wel verschillende thema’s die terugkomen. Ik had toen ik het boek koos één groot samenhangend verhaal verwacht, maar dit bleek niet zo te zijn toch vond ik het een mooi boek.
Het boek geeft een goed beeld van het leven in een Indisch gezin, ikzelf vond dat erg interessant. Ik vind ook dat Adriaan van Dis een heel erg mooie sfeer creëert, waardoor je je makkelijk inleeft.  Het karakter van Nathan was ook heel goed neergezet, ik had echt het gevoel alsof ik door de ogen van een klein jongetje keek dat opzoek was naar zichzelf.
Toch vond ik het wel jammer dat er niet echt een doorlopend verhaal in zat, want telkens als ik dacht dat een gebeurtenis het begin van een verhaallijn werd dit in het volgende hoofdstuk alweer vergeten.
De dood van pa Sid vond ik wel weer mooi beschreven en dit zorgde voor een mooi einde met veel betekenis.

Het gouden ei - Tim Krabbé

Titel: Het gouden ei
Schrijver: Tim Krabbé
Aantal pagina’s: 102

Titelverklaring
Toen Rex, de hoofdpersoon, en Saskia, zijn vriendin, elkaar een tijdje kenden, vertelde Saskia aan Rex over een droom die ze als kind gehad had. Ze zat opgesloten in een gouden ei en zweefde door het heelal. Ze kon niet sterven voordat ze tegen een ander ei aan zou botsen dat ook in het heelal zeefde. Aangezien het heelal onvoorstelbaar groot is was de kans daarop erg klein en was ze gedoemd om opgesloten te blijven zitten. Toen had Rex om haar met die droom geplaagd, maar lang nadat Saskia’s in Frankrijk opeens verdwijnt krijgt hij diezelfde droom die hij opvat als een teken van Saskia.
 

Het centrale thema
De belangrijkste thema’s zijn liefde en onzekerheid, omdat de liefde tussen Rex en Saskia erg belangrijk is voor het verhaal en later het-niet-weten waar Saskia is. Dit blijft voortdurend spelen bij Rex ook al heeft hij een relatie met Lieneke. Ook het gevoel van opgesloten zitten en ergens nooit meer uit kunnen is een thema van het boek.

Personages
Rex Hofman: Rex is een rustige, vrij serieuze man. Hij houdt ervan om spelletjes te spelen: zo plaagt hij Saskia graag en net als Lemorne doet hij graag gedachtenspelletjes. In 1983 is hij medewerker van een wetenschappelijk jeugdtijdschrift. Hij is dan 41 jaar oud. Hij heeft erg veel moeite met de verdwijning van zijn vriendin. Pas na acht jaar durft hij weer iemand ten huwelijk te vragen. Vlak daarna gaat hij grondig op zoek naar Saskia.

Raymond Lemorne: Raymond Lemorne is op het eind van het verhaal 49 jaar. Hij is een keurige Fransman, scheikundeleraar, gelukkig getrouwd en heeft twee dochters. Hij wordt geobsedeerd door de gedachte dat hij dingen zou kunnen doen die je normaal niet zou doen: van een flat springen, een misdaad plegen. Hij is volkomen gewetenloos: zonder enige schuldgevoelens schiet hij twee kampeerders dood en bereidt hij zijn eigen perfecte misdaad voor, zonder daar de gevolgen van in te zien. Het enige wat telt is het experiment. Hij is erg doelgericht. Hij wil koste wat kost zijn doel bereiken en heeft daar alles voor over. Hij repeteert veel, alles moet perfect zijn. Hij is perfectionistisch en slim (zijn perfecte misdaad vind ik goed opgebouwd en er is duidelijk over nagedacht, de details kloppen).

Saskia  Ehlvest: Saskia is negen jaar jonger dan Rex. Ze heeft last van claustrofobie en droomde als kind al dat ze gevangen zat in een Gouden Ei. Ze is een beetje apart, en wil altijd een beetje vreemde dingen doen zo wil ze bijvoorbeeld bij het tankstation muntjes verstoppen.
Van haar weten we dat ze ‘roodgespoeld wriemelhaar’ heeft en dat ze ‘ongegeneerd ijdel’ is.
Zij wordt al vroeg in het verhaal ontvoerd, dus al te veel weten we niet van haar. 

Lieneke: Lieneke is de nieuwe vriendin van Rex. Hij vraagt haar ten huwelijk, maar na de nachtmerrie over het Gouden Ei blijkt, dat Saskia altijd tussen hen in zal blijven staan. Lieneke is eigenlijk alleen belangrijk voor het verhaal vanwege haar relatie met Rex. Ze is een vlak karakter.

Persoonlijke leeservaring
Het gouden ei is een boek dat makkelijk wegleest. Voordat ik het wist had ik het uit. Ik denk dat dit kwam door de sprongen in de tijd en plaats die worden gemaakt, hierdoor wordt het verhaal nooit langdradig.
De personages waren erg herkenbaar en hierdoor was het makkelijk om je in te leven in de personages. Toch vond ik een aantal keuzes die Rex maakt niet helemaal logisch, omdat er in het verhaal naar mijn idee niet genoeg reden voor was gegeven.
Ik had wel, net zoals bij het boek Isabelle, meer spanning verwacht. Spanning was wel aanwezig, maar niet door het gehele verhaal. Ik denk dat bij dit boek de kijk van de personages op de gebeurtenissen ook weer belangrijker is dan de gebeurtenissen zelf.
 Na het lezen van het boek vond ik het vooral lastig om een thema vast te stellen, want naar mijn idee was er niet echt één centraal thema of een boodschap.

Het behouden huis - W. F. Hermans

Titel: Het behouden huis
Schrijver: W.F. Hermans
Aantal pagina’s:  78

Titelverklaring
De titel van het boek is ‘Het behouden huis’ . Het boek gaat over een Partizaan die in de oorlog bij een huis terecht komt. Dit huis is ondanks alle vernietiging in het stadje nog volledig behouden. Daarom heet het boek dus  ‘Het   behouden huis’.

Het centrale thema
Het centrale thema in het boek is het contrast tussen het behouden, wat nog bestaat en alle verwoesting. Als de Partizaan Duitsers in huis neemt, neemt hij eigenlijk ook de chaos in huis. De eigenaar van het huis en zijn vrouw worden door de ik-figuur vermoord, omdat hij bang is dat de chaos weer terugkeert. Na de overname van de stad door de partizanen, sluit de ik-figuur zich weer bij het leger aan. De chaos keert daarmee weer terug.

Personages
Ik-figuur: De ik-figuur is een man, van wie de naam en leeftijd onbekend zijn. Hij heeft enkele jaren gevangen gezeten, maar is nu op de vlucht. Hij is al vier jaar van huis. De ik-figuur probeert aan de chaos te ontkomen. Hij gaat een huis bewonen dat verlaten lijkt. Hij verwisselt zijn uniform met kleren van de (voormalig) eigenaa. Hij geeft toestemming aan een Duitse kolonel als deze hem verzoekt woonruimte aan het Duitse leger af te staan. Als de eigenaar van het huis terugkomt, beschouwt hij deze man als een indringer. Hij vermoordt hem en zijn vrouw. Als de stad belegerd wordt, probeert hij de oude man, die in de afgesloten kamer woont, te helpen. Na de partisaanse overname van de stad, trekt hij zijn uniform weer aan. Hij sluit zich weer bij het leger aan en keert daarmee terug naar de chaos.
Duitse kolonel: De Duitse kolonel is een vriendelijke man. Hij verontschuldigt zich voor het gedrag van zijn mannen. De ik-figuur laat hem leven, maar uiteindelijk wordt hij door de partisanen opgehangen.
De Spanjaard: De ik-figuur ontmoet een Spanjaard, die ook bij de groep Partizanen hoort. Ze praten over elkaars verleden, hoewel dit niet makkelijk gaat omdat ze een andere taal spreken De Spanjaard verlangt naar een vrouw, want hij heeft al drie maanden geen vrouw meer gehad.

De oude man: In het huis is er een afgesloten kamer, de ik-figuur ontdekt dat daar een oude man woont. In de kamer heeft hij enkele aquaria met zeldzame vissen staan. Hij is 96 jaar oud en erg doof, daardoor is hij afgesloten van de buitenwereld. Hij praat vol lof over het Duitse leger, dat het huis behouden heeft. De oude man wordt uiteindelijk net zoals de kolonel door de Partizanen vermoord.

Persoonlijke leeservaring
Ik vond ‘Het behouden huis’ een ingewikkeld boek om te lezen. Dit kwam niet door het taalgebruik, dat vooral bestond uit korte zinnen en makkelijke woorden, maar door de vele onwaarschijnlijke gebeurtenissen (bijv. de oude man die in de afgesloten kamer woonde). Ook werden bepaalde gebeurtenissen niet volledig omschreven, waardoor het soms lastig was om te begrijpen wat er gebeurde. De personages  werden niet erg uitgebreid beschreven, het ging in dit boek vooral om de gebeurtenissen. Het boek was erg kort, daarom was er ook niet veel ruimte voor uitgebreide karakterbeschrijvingen en een erg uitgewerkt plot.
Ik vond dat dit boek wel een heel goed beeld gaf van de chaos en waanzin van de oorlog. Ook leek het huis slechts behouden en veilig, uiteindelijk werd het toch verwoest en opgeslokt in de verwoesting van de oorlog.
Ik denk dat de schrijver hiermee wilde aangeven dat in de oorlog eigenlijk geen enkele plek veilig en onverwoest blijft.
‘Het behouden huis’ vond ik een minder leuk boek om te lezen dan ‘Isabelle’.

Isabelle - Tessa de Loo

Titel: Isabelle
Auteur: Tessa de Loo

Aantal pagina's: 132

Titelverklaring
Dit boek van Tessa de Loo gaat over een Franse actrice die op klaarlichte dag opeens verdwijnt. Deze actrice heet Isabelle, het boek is naar haar vernoemd.

Het centrale thema

Het centrale thema is de tegenstelling tussen mooi en lelijk. Isabelle wordt ontvoerd door de lelijke kunstenares Jeanne die die erg jaloers is Isabelle omdat zij zo mooi is. Jeanne denkt dat als je mooi bent je ook gelukkig bent, wat volgens Isabelle niet waar is. Jeanne wil ook benadrukken dat schoonheid kan vergaan door Isabelle bijvoorbeeld uit te hongeren.

Personages

Isabelle Amable: Isabelle is een beeldschone en beroemde filmster. Ze heeft een slank figuur, blauwe ogen en blond haar. Over haar karakter kom je in het verhaal niet erg veel te weten, ze wordt gezien als een soort object. Later in het verhaal kom je  er wel achter dat ze allerlei verhalen over zichzelf heeft  verzonnen om medelijden van Jeanne te krijgen. Misschien is Isabelle dus in het algemeen onbetrouwbaar en slimmer dan ze lijkt.

Bernhard Buffon: Bernhard is een pafferige man en heeft een afkeer van sport. Hij is dik omdat hij lijdt aan een afwijking aan de schildklier. Hij is onderwijzer op de dorpsschool. Hij is nogal simpel van opvatting en is de stille aanbidder van Isabelle. Al sinds zijn jeugd is hij hopeloos verliefd op Isabelle. Toen iedereen was gestopt met het zoeken naar haar, ging hij door. Uiteindelijk treft hij haar aan in de kelder van Jeanne. Hij redt min of meer haar leven. Toen hij haar in het echt zag verbrak de betovering. Later is hij juist weer gefascineerd door Jeanne en kan hij niet begrijpen waarom hij haar nooit beter wilde leren kennen. 

Jeanne Bitor: Jeanne is een oerlelijke vrouw. Ze is lang, dun en knokig. Ze heeft een kromme rug en een gezicht met een lange neus en een puntige kin. Ook draagt ze een bril.

Ze woont in een oude boerderij, samen met haar twee pitbulls die altijd bij haar zijn. Getrouwd is ze niet en ze heeft ook geen relatie. Het enige contact dat ze met de buitenwereld heeft is wanneer ze in het café La Truite Dorée achter de bar staat. Eigenlijk is ze een kunstenares, maar daarmee verdient ze niet genoeg dus staat ze ook achter de bar
Sinds de dood van haar moeder was ze vervuld van alle dingen die met dood en vergankelijkheid te maken hebben. Dit komt terug in haar kunstwerken. Zo schildert ze de langzame aftakelingen van dieren, die eindigen in de dood. Ook heeft ze haar dode vader geschilderd.
Haar leven verandert als ze besluit om de bekende en beeldschone actrice Isabelle te ontvoeren en portretten van haar te schilderen. Ze laat Isabelle uithongeren, zodat haar schoonheid verdwijnt en ze een stervensproces kan vastleggen. Jeanne hoopt door de portetten van Isabelle eindelijk door te breken als kunstenares

Persoonlijke leeservaring
Ik vond Isabelle een interessant boek om te lezen, maar ik had meer actie en spanning verwacht. Omdat het boek over een ontvoering ging had ik erg veel spanning en actie verwacht, daarom had ik het boek in eerste instantie ook gekozen. Uiteindelijk bleek het boek niet veel spanning te bevatten, maar bleef ik toch geïnteresseerd. De omschrijvingen van de omgeving waren erg goed en ik kreeg het gevoel alsof ik zelf in een klein Frans dorpje was. Ook waren de personages erg goed beschreven en ook al leken het eerst stereotypes te zijn (dikke Fransman, lelijke vrouw, mooie actrice) later kwam je erachter dat deze personages, net als echte mensen een erg veel eigenschappen bezaten die soms ook in tegenstelling tot elkaar stonden.
Ik denk dat het boek vooral om de personages en hun ontwikkeling gaat. Niet de gebeurtenissen, maar de kijk van de personages daarop staat centraal. Dit vond ik erg interessant vooral omdat Tessa de Loo dit heel mooi  beschreven heeft.
Ik vond Isabelle, na Het bittere kruid van Marga Minco, het leukste boek om te lezen van de vijf boeken die ik gelezen heb.